Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn yêu cầu phải nêu gương, trước hết về đạo đức cho tất cả cán bộ, đảng viên. Bởi “Một trăm bài diễn thuyết hay không bằng một tấm gương sống” và “Quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách, đạo đức. Muốn hướng dẫn nhân dân, mình phải làm mực thước cho người ta bắt chước”.

Người xác định, nội dung nêu gương của cán bộ, đảng viên phải được thể hiện trên cả ba mối quan hệ: Đối với mình, đối với người và đối với việc.

Đối với mình là không được tự cao tự đại, tự mãn. Bởi tự cao tự đại, tự mãn là căn bệnh rất nguy hiểm. Nếu cán bộ, đảng viên mắc phải căn bệnh này thì dễ mù quáng, thiển cận, luôn đề cao cá nhân mình, coi thường quần chúng, nhất định sẽ thoái bộ, dừng lại. Người nhấn mạnh: “Tự mãn, tự túc là co mình lại, không cho mình tiến bộ thêm”². Đối với người phải yêu thương, khoan dung, độ lượng; phải luôn có thái độ chân thành, khiêm tốn, đoàn kết. Người nhắc nhở cán bộ, đảng viên phải thực hiên tốt điều “Nhân”: “Thật thà yêu thương, hết lòng giúp đỡ đồng chí, đồng bào. Vì thế mà kiên quyết chống lại những người, những việc có hại đến Đảng, đến nhân dân”³. Đối với việc phải tận tâm, tận lực, có trách nhiệm,  gương mẫu phấn đấu hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Đặc biệt, cán bộ, đảng viên phải luôn giữ vững nguyên tắc “Dĩ công vi thượng”, nghĩa là để việc công lên trên, lên trước việc tư. Người luôn giáo dục, nhắc nhở cán bộ, đảng viên phải “chí công vô tư”, nghĩa là phải biết hy sinh lợi ích cá nhân cho lợi ích của Tổ quốc, nhân dân và của Đảng. Theo Hồ Chí Minh, muốn tiến hành tốt các nội dung nêu gương, thì cán bộ, đảng viên phải luôn thực hiện “nói đi đôi với làm” và phải biết lấy người tốt, việc tốt để tuyên truyền cho sự nêu gương. Đây là vấn đề cực kì quan trọng, là nguyên tắc trước hết của sự nêu gương. Bởi vì, chỉ có nhất quán giữa nói và làm thì người cán bộ, đảng viên mới giành được lòng tin của quần chúng. Nếu người cán bộ, đảng viên nói nhiều làm ít, nói mà không làm, hoặc “nói một đằng làm một nẻo”, thì nhất định sẽ mất uy tín trước đơn vị, trước cộng đồng, và vai trò của sự nêu gương sẽ không thể phát huy được. Sự thống nhất giữa lời nói và việc làm còn là một yêu cầu khách quan của phẩm chất người cán bộ, đảng viên, nhất là trong tình hình hiện nay. Khi giáo dục cán bộ làm công tác dân vận, Người đã nhấn mạnh: “Tuyên truyền phải miệng nói tay làm, phải tùy hoàn cảnh mà tổ chức giúp đỡ nhân dân thật sự, không phải chỉ dân vận bằng diễn thuyết”.⁴

Để vận dụng đúng đắn, sáng tạo và hiệu quả phong cách nêu gương của Bác, cần tập trung thực hiện tốt một số vấn đề sau:

Một là, tăng cường tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về vai trò, nội dung của phong cách nêu gương.

Cả lý luận và thực tiễn đều khẳng định rằng, phong cách nêu gương của cán bộ, đảng viên có vai trò hết sức quan trọng đối với các phong trào cách mạng của quần chúng. Thực tế kết quả những phong trào thi đua rộng khắp hiện nay như: xây dựng nông thôn mới, toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh... cho thấy: Ở đâu cán bộ, đảng viên gương mẫu thực hiện và sáng tạo trong lãnh đạo, vận động quần chúng thực hiện, thì ở đó phong trào phát triển mạnh mẽ, đạt hiệu quả cao. Ở đâu cán bộ, đảng viên thiếu gương mẫu, ở đó phong trào yếu kém, hiệu quả thi đua thấp.

Nội dung phong cách nên gương trong 3 mối quan hệ với mình, với người, với công việc phải được nhận thức sâu sắc, thể hiện rõ tinh thần “đảng viên đi trước, làng nước theo sau”, “làm mực thước cho người ta bắt chước” trong mỗi hành động việc làm của cán bộ, đảng viên.

Hình thức, phương pháp tuyên truyền, giáo dục hết sức linh hoạt, sáng tạo, thông qua nghiên cứu, học tập các chuyên đề, lồng ghép trong nội dung sinh hoạt chi bộ, cấp ủy; hoặc qua các phương tiện thông tin đại chúng một cách thường xuyên, liên tục với nhiều chuyên mục phong phú như “Đảng trong cuộc sống hôm nay”,“Ý Đảng lòng dân”,“Đưa Nghị quyết của Đảng vào cuộc sống”... Các tổ chức Đảng cần tổ chức cho tất cả đảng viên nghiên cứu, học tập, quán triệt sâu sắc chuyên đề: “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về phong cách quần chúng, dân chủ, nêu gương; nêu cao trách nhiệm gương mẫu của cán bộ, đảng viên”. Thông qua đó mỗi cán bộ, đảng viên nhận thức sâu sắc lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh về phong cách nêu gương.

Hai là, luôn nắm vững và thực hiện tốt nguyên tắc, phương pháp về phong cách nêu gương.

Để có thể nêu gương trước quần chúng, cán bộ, đảng viên phải luôn thực hiện tốt lời nói đi đôi với việc làm và phải biết tuyên truyền rộng rãi gương người tốt, việc tốt trong nhân dân. Nói đi đôi với làm là yêu cầu bắt buộc, là nguyên tắc cao nhất của phong cách nêu gương, là thước đo, tấm gương phản chiếu tư cách của người cán bộ, đảng viên. Thường xuyên nêu gương của cấp trên đối với cấp dưới, của thế hệ trước đối với thế hệ sau. Cụ thể, trong gia đình thì ông bà, cha mẹ làm gương cho con cháu; ở trường học các thầy, cô giáo làm gương cho học sinh; ở cơ quan, đơn vị thì cán bộ lãnh đạo làm gương cho cấp dưới, người này làm gương cho người kia… Trong cuộc sống hàng ngày, mỗi cán bộ, đảng viên chẳng những phải nỗ lực tu dưỡng, rèn luyện để không ngừng tiến bộ, trưởng thành, mà còn phải là tấm gương tốt giúp cho nhân dân nhìn vào để làm những điều đúng, điều thiện, chống lại những cái ác, cái sai. Đó chính là học và làm theo phong cách nêu gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Ba là, nỗ lực phấn đấu, nâng cao hiệu quả rèn luyện về sự nêu gương.

Để có thể nêu gương trước quần chúng, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, đội ngũ cán bộ, đảng viên phải ra sức rèn luyện, kiên quyết đấu tranh khắc phục những tồn tại, yếu kém mà Nghị quyết Trung ương 4 đã chỉ ra. Trên cơ sở thực hiện đầy đủ các chuẩn mực đạo đức theo tư tưởng Hồ Chí Minh, đội ngũ cán bộ, đảng viên phải ngày càng nâng cao đức tính “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”; dũng cảm đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, chống lợi ích nhóm, chống lối sống cơ hội, thực dụng, lối sống vì tiền tài, danh vọng, vô cảm trước những khó khăn, vất vả của quần chúng nhân dân. Chỉ có nâng cao hiệu quả rèn luyện các phẩm chất ấy thì cán bộ, đảng viên mới làm gương cho quần chúng, giữ vững được niềm tin của nhân dân với Đảng. Mặt khác, cán bộ, đảng viên phải tận tâm, tận lực, gương mẫu, phấn đấu hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao. Trong mọi hoàn cảnh cán bộ, đảng viên phải là những chiếc đầu tàu, tạo nên động lực mạnh mẽ, kéo cả đoàn tàu quần chúng tiến lên, như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy./.

Nguồn: Tạp chí Xây dựng Đảng